Ik las tot gisteren Voskuil, Het Bureau. Eindelijk. Een guilty pleasure voor bureaumensen. Onweerstaanbaar als tussendoortje. Dat moet je lezen, zeiden mijn bronnen. 7 delen, 5000 pagina’s. Ik had al die jaren mijn twijfel. Had ik wel genoeg afstand tot mijn eigen Bureau, de Universiteitsbibliotheek van een middelgrote universiteitsstad in het noorden des lands? Ik begon te lezen.
Voskuils Bureau deel 1 speelt zich af in Amsterdam, de stad waar ik bijna 25 jaar woonde. Non-gebeurtenissen van quasi wetenschappelijke onderzoekers. Maar na zo’n 300 pagina’s kreeg ik buikpijn, het gevoel dat ik de tijd die ik zelf ooit aan niet aantoonbaar nuttig werk had besteed dunnetjes overdeed door Voskuil te lezen. Zelfkwelling. Soms geestig, maar eigenlijk zonde van mijn tijd. Guilty Pleasure was van korte duur dus. (Dat Voskuil het op kon brengen die 5000 bladzijden te schrijven, vind ik nog steeds verbazingwekkend).
Voor lokale wetenschappelijke humor had ik Onder Professoren gelezen, van W.F. Hermans. Snedig, ontluisterend. Men was er in mijn tijd op de campus, ver na de dood van Hermans, nog niet uit.
Afijn en toe maar. Ik ben weer overgestapt op een echt verhaal – van Lars Kepler. Met fantasie, precisie en vaart: Playground. Na Lazarus, Stalker en Jager mijn vierde Lars Kepler. Een boek, waarbij de vraag of het literatuur is of niet, of het goed is of niet, ver bij je vandaan blijft. Genieten is wat ik doe. Elke seconde die ik op de klok werp blijkt een uur. De zon gaat onder zonder zonder zonsondergang, ik ontwaak tegen bedtijd. Meeslepend, steile wand rijden. (Hoe werp je een seconde op een klok? Zag u die tweede zonder?)
Guilty pleasures zijn overal. Pleasure muss sein en bevredigt zich in Principe rechtlijnig. Zolang je maar het juiste moment kiest is er ook geen vuiltje aan de lucht, denk ik. Mijn guilty ontwikkelt zich het laatste jaar omgekeerd evenredig aan mijn pleasure. Lezen van foute boeken bijvoorbeeld gaat me steeds beter af. Misschien omdat de tijd vliegt en ik dus steeds minder tijd overhoud om verantwoording af te leggen, noch aan mezelf noch aan iemand anders? Douwe Draaisma eens vragen. Een lijst van foute boeken een ander keertje.
Meanderen.
Jarenlang stopte ik met het lezen van een roman subiet als ik op dat werkwoord botste. Ja ‘botste’! Ik kon er niet tegen. SLOEG het boek dicht. Ander boek. Meanderen doe je maar in foute boeken. Kort literair lontje. Totdat ik door corona door mijn voorraad heen begon te raken en mij er noodgedwongen overheen zette. Ik word milder. Dus: Boekhandels open – want eerste levensbehoefte!
Wel kijk ik voordat ik aan een nieuwe roman begin, of de auteur zich om het werkwoord heen heeft geslingerd, is gedwarreld, gezwalkt, gezigzagd, of hij in het landschap voor een kanaal kiest of dapper voor een rivier durft te kiezen. Een kanaal past beter in een thriller, vind ik. Luguberder, rücksichtsloser. Voor je het weet meandert er toch weer een stukje twijfelrivier door je boek en dat heb je liever niet. Je kunt maar beter voorbereid zijn
In Het Bureau van Voskuil komt het werkwoord meanderen niet voor.
In geen van de 7 delen. Wel andere (foute) stopwoorden. ‘Tenslotte’ bijvoorbeeld. Ook ‘ironie’. Veel en vaak. De ambtenaar is hoofdpersoon bij Voskuil. De gemankeerde ambtenaar, moeilijk plaatsbare doorgeleerden. Het verhaal schiet niet op, of je zou het cultiveren van (geestig) tegen elkaar uitgespeelde drogredenen voortgang moeten willen noemen. Alles (bureau)stoelt op suggestie en daarvan afgeleide bureaucratische handelingen. De ambtenaar is een gewoontedier, klunzig met mes en vork prakt hij erop los. In de tredmolen van zijn zelfoverschatting plet hij onschuldige burgers. Het liefst ontwijkt hij het gewone volk. Hem kun je maar beter isoleren – in een instituut. Hij is het perpetuum mobile van de foute idee.
Niet te lang getreurd. Een ander boek staat of ligt altijd voor je klaar. En het nieuwe boek zal jou nooit weigeren. Het wil je met nieuwe guilty pleasures behagen. So what? Je kunt heel goed zonder meanderen, zonder guilty pleasures niet.
Categorieën:Boeken, Humor, pensioen, School, Uncategorized, Wetenschap
Breinvlaag ... 
Geef een reactie